Niet alleen mensen als jij en ik kunnen aansprakelijk zijn voor de schade die ze aanrichten, maar ook rechtspersonen als een nv of een bv kunnen aansprakelijk zijn. Hoewel rechtspersonen juridische constructies zijn en eigenlijk louter op papier bestaan, hebben ze ook een vermogen, moeten ze belastingen betalen en kunnen ze met schadeclaims te maken krijgen. Bovendien kunnen ook bestuurders aansprakelijk zijn en is er de bijzondere situatie van de aansprakelijkheid in concernverband. Bij vragen hieromtrent kan je terecht bij een ondernemingsrecht advocaat.
Aansprakelijkheid van een rechtspersoon
Er zijn verschillende manieren waarop een rechtspersoon aansprakelijk kan zijn. In de eerste plaats gaat het om de foutaansprakelijkheid, waarbij een rechtspersoon een fout heeft gemaakt en schade heeft veroorzaakt. Er zijn ook bijzondere vormen van aansprakelijkheid. Het gaat dan bijvoorbeeld om de aansprakelijkheid voor opstallen, de aansprakelijkheid bij bedrijfsongevallen, de productaansprakelijkheid en dergelijke meer.
In de praktijk is het eigenlijk niet de rechtspersoon die een fout maakt, net omdat een rechtspersoon een juridische fictie is. De daadwerkelijke fout is gemaakt door een mens, zoals een werknemer of een bestuurder. Als de werknemer een fout maakt in de uitoefening van de werkzaamheden zal het meestal de rechtspersoon zijn die aansprakelijk wordt gesteld. Ook gedragingen van een bestuurder zijn meestal geheel voor rekening van de rechtspersoon, op voorwaarde dat dit als een gedraging van de rechtspersoon kan worden aangemerkt.
Een voorbeeld hiervan is de zaak Koelcel (HR 25 juni 1999). Bij deze zaak kreeg een rechtspersoon af te rekenen met huurachterstanden. De directeur van de verhuurder kwam daarop op bezoek, waarna de directeur van de huurder hem in een koelcel opsloot. Daarmee wilde de directeur-huurder een kwijtschelding van de huur bekomen. De directeur-verhuurder kon ontsnappen en ontbond meteen de huurovereenkomst. De Hoge Raad oordeelde toen dat het gedrag van de directeur-huurder aan de rechtspersoon kon worden toegewezen.
Aansprakelijkheid van de bestuurder
Een rechtspersoon kan met andere woorden verantwoordelijk zijn voor wat een bestuurder of een werknemer doet. Dat wil echter niet zeggen dat een bestuurder niet aansprakelijk kan zijn ten opzichte van de rechtspersoon. De bestuurder is namelijk verplicht om zijn taak behoorlijk te vervullen. Als er sprake is van onbehoorlijk bestuur en de bestuurder een ernstig verwijt kan worden gemaakt, kan hij persoonlijk aansprakelijk zijn voor de schade die hij ten opzichte van de rechtspersoon heeft veroorzaakt.
De aansprakelijkheid van de bestuurder strekt zich ook verder uit. Zo kan de bestuurder aansprakelijk zijn jegens de boedel als de rechtspersoon op de fles gaat. Uiteraard is ook dat pas het geval als de bestuurder zijn taak onbehoorlijk heeft vervuld. Bovendien moet dat een belangrijke oorzaak voor het faillissement zijn geweest.
Aansprakelijkheid in concernverband
Extra complex wordt het indien het gaat om concerns, waarbij een verzameling van rechtspersonen met elkaar verbonden is. Het uitgangspunt is dat een moedermaatschappij die de feitelijke controle heeft over een dochtermaatschappij, en die dus in de melk te brokkelen heeft, aansprakelijk kan zijn voor de schulden van de dochtermaatschappij.
Het belang van een goede advocaat ondernemingsrecht
Bij dergelijke zaken is het belangrijk om een ondernemingsrechtadvocaat in te schakelen. Onder andere het advocatenkantoor Law & More is gespecialiseerd in het ondernemingsrecht. Ze hebben voor hun advocatenkantoor Eindhoven en Amsterdam als uitvalsbasissen gekozen. Een advocaat ondernemingsrecht is onder meer gespecialiseerd in de samenwerking tussen ondernemingen, fusies, faillissementen en zakelijke aansprakelijkstellingen.
